JAK ROZPOZNAĆ U DZIECKA ZAKŁÓCENIA ANALIZATORA WZROKOWEGO?
Zakłócenia te ujawniają się w szkole zwykle dość wcześnie, gdyż nauka w zerówce i pierwszej klasie opiera się głównie na odwzorowywaniu kształtów. W przypadku dziecka z bardzo dobrym rozwojem intelektualnym wychowującego się w sprzyjających warunkach środowiskowych trudności te mogą ujawnić się nieco później, gdyż będzie ono np. czytało z pamięci, kojarząc tekst z obrazkami w książce, będzie domyślało się treści wyrazu po pierwszej sylabie lub użyje jeszcze innych skojarzeń.
Kłopoty pojawiające się najczęściej to:
-mylenie w pisaniu i czytaniu liter o podobnym kształcie np. a-o, m-n,
t-l-ł,
-mylenie w pisaniu i czytaniu liter o różnej kierunkowości, ale podobnym
kształcie np. p-g-b-d, m-w,
-opuszczanie drobnych elementów graficznych (ogonki, kreseczki),
-błędy w przepisywaniu tekstu,
-brzydkie rysunki,
-brzydkie pismo, niekształtne litery.
W starszych klasach zakłócenia analizatora wzrokowego mogą się ujawnić w nauce geometrii, geografii, języka rosyjskiego i na lekcjach wychowania fizycznego, gdzie dużą rolę odgrywa orientacja przestrzenna, która jest powiązana z percepcją wzrokową (kierunki: prawo-lewo, góra - dół, północ - południe, wschód - zachód, oś symetrii itp.).
Zwykle z zaburzeniami orientacji przestrzennej występują zaburzenia lateralizacji. Orientacja przestrzenna to przede wszystkim orientacja w prawej i lewej stronie własnego ciała oraz w prawej i lewej stronie przestrzeni. Proces lateralizacji oznacza powstawanie w miarę rozwoju dziecka przewagi jednej strony ciała nad drugą. Większa sprawność funkcjonalna jednej strony ciała to nie tylko praca rąk, lecz także praca nóg i oczu np. lateralizacja prawostronna oznacza, iż dziecko ma sprawniejszą prawą rękę, nogę i oko. W zaświadczeniach psychologicznych możemy spotkać się z następującymi określeniami:
-lateralizacja jednorodna-może ona być prawo lub lewostronna,
-lateralizacja skrzyżowana np. silniejsze prawe oko i noga, ale także lewa
ręka,
-lateralizacja nieustalona (obustronna).
Dziecko z zaburzoną orientacją przestrzenną lub skrzyżowaną lateralizacją w obrębie oka i ręki, bądź z nieustaloną lateralizacją może mieć kłopoty na lekcjach wf, gdy trzeba naśladować ruchy nauczyciela oraz w pisaniu- pisze litery niekształtne w nierównych odstępach, a także w czytaniu- przeskakuje litery, opuszcza sylaby nieraz całe wyrazy, zmienia kolejność liter.
JAK ROZPOZNAĆ U DZIECKA ZAKŁÓCENIA ANALIZATORA SŁUCHOWEGO ?
Zakłócenia te pojawiają się w szkole później niż zakłócenia analizatora wzrokowego, zazwyczaj wtedy, gdy zaczyna się pisanie ze słuchu i pisanie dyktand. Jeśli dziecko ma zaburzony tylko analizator słuchowy, może początkowo przy pisaniu ze słuchu prostych, zapamiętanych wcześniej wyrazów pomagać sobie analizatorem wzrokowym. Problemy pojawią się wtedy dopiero przy pisaniu wyrazów zupełnie nowych.
Najczęściej spotykane trudności w pisaniu :
-mylenie liter dźwiękopodobnych (s, c, z, sz, cz, rz)
-mylenie kolejności liter,
-ubezdźwięcznianie (bluzka-bluska, rydz-ryc),
-opuszczanie końcówek wyrazów,
-pismo fonetyczne,
-wstawianie dodatkowych liter,
-opuszczanie spółgłosek ( ogródek- ogódek, ławka-łaka),
-opuszczanie samogłosek ( dziewczynka- dziwczynka),
-trudności ze zmiękczeniami (ń- ni, ć- ci, ś- si, ź- zi, dź- dzi).
Najczęściej spotykaną trudność w czytaniu stanowi dokonanie syntezy poszczególnych dźwięków tzn. odczytanie wyrazu pomimo prawidłowego nazwania wszystkich głosek.
JAKIE PROBLEMY SZKOLNE MOŻE MIEĆ DZIECKO Z OBNIŻONĄ SPRAWNOŚCIĄ MANUALNĄ ?
Dziecko mające mniej sprawną rękę, wszystko jedno prawą, czy lewą, będzie miało przede wszystkim trudności w pisaniu. Najczęściej spotykane objawy to: brzydkie pismo, litery nierówne wychodzące poza linie, różnie nachylone. Poza tym, dziecko z obniżoną sprawnością manualną będzie miało kłopoty z rysowaniem i starannym wykonywaniem prac na zajęciach technicznych. W młodszych klasach będzie pisało wolno, w starszych zaś poprawi tempo pracy kosztem czytelności pisma.